در چه زمان و با چه شرایطی ممکن است ویزای گردشگر لغو و از کشور اخراج شود؟
اول بدانیم روادید یا ویزا دارای چه مفهوم و ماهیتی در ایران است .
به رسمیت شناختن و احترام به حاکمیت هر کشوری اقتضا می‌کند، افراد دارای تابعیت غیر، ازجمله گردشگران
جهت ورود به یک کشور و خروج از آن، از دولت حاکم، اجازه مخصوص بگیرند. این مجوز، “ویزا” و یا “روادید” نام دارد.
ماده 1 قانون، راجع‌‌به ورود و اقامت اتباع خارجی بدون تعریف از روادید (ویزا) می‌گوید:
«هر یک از اتباع خارجه برای ورود و اقامت و خروج از ایران باید اجازه مأمورین مربوطه ایران را تحصیل نمایند.»
در این قانون اجازه مخصوص با نام “ویزا” و در آیین‌نامه آن “روادید” بیان شده است.
درمجموع می‌توان روادید را اجازه مخصوصی دانست که کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور (به نمایندگی از وزارت امور خارجه و پس از کسب موافقت آن وزارت‌خانه) برای اتباع خارجی و گردشگرانی که می‌خواهند به ایران سفر کنند با مدت محدود و معین صادر می‌کنند.
بنابراین به‌طور کلی می‌توان روادید را که به صورت برچسب یا مُهر بر روی کاغذهای مربوطه در گذرنامه اشخاص، اوراق شهادت‌نامه هویت و یا دیگر اسناد مسافرتی، چسبانده یا زده می‌شود؛ دربردارنده هدف سفر، مدت اقامت و مهلت ورود به کشور مقصد و نیز خروج از آن دانست.
در کشور ایران، برخلاف بسیاری از کشورهای دیگر، مصاحبه حضوری و یا دادن تضمین‌های مالی برای صدور روادید الزامی نیست.
با این تعریف باید دانست روادید یک مجوز غیر قابل ابطال نیست و هر دولت می‌تواند بنابر شرایطی ادامه حضور گردشگر را به صلاح ندانسته و ویزای او را لغو نماید.
قانون‌گذار ایران در بعضی شرایط، روادید گردشگر را لغو و وی را از کشور اخراج می‌کند. مطابق ماده 11 قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجی، چنان‌چه اتباع خارجی مقررات قانون ورود و خروج اتباع را رعایت نکنند و یا شرایط صدور روادید در هنگام سفر به ایران را از دست داده باشند
و یا کاشف به‌عمل آید که از ابتدا آن شرایط را نداشته‌اند ممکن است توسط اداره ناجا (پلیس اتباع خارجی) تصمیم به لغو روادید و اخراج آنها گرفته شود.
در این صورت مهلتی برای خروج اختیاری به تبعه خارجی داده می‌شود تا به اختیار خود کشور را ترک کند، در غیر این‌صورت تحت‌الحفظ و قهراً از کشور خارج می‌شود.
مسافر خارجی 15 روز زمان دارد به این تصمیم در وزارت کشور اعتراض کند.
در صورت اعتراض شخص، اجرای تصمیم اخراج (به استثناء مواردی که اخراج از نقطه‌نظر مصالح کشور فوریت دارد) به تعویق خواهد افتاد.
وزارت کشور پس از دریافت اعتراض، موضوع را در جلسه‌ای متشکل از مدیرکل سیاسی وزارت کشور،
نمایندگان وزارت امور خارجه، وزارت دادگستری و وزارت اطلاعات، بررسی کرده و در نهایت تصمیم نهایی به ناجا ابلاغ می‌شود.
گردشگران، چون عمدتاً مدت روادید کمتر از یک‌ماه است عملاً تصمیم اخراج در صورت اعتراض باعث اخراج نمی‌شود زیرا مدت رسیدگی به اعتراض، بیش از مدت روادید خواهد بود.
نکته ای که باید در نظر داشت این است که اختیار ناجا برای اخراج گردشگران، نافی صلاحیت عام محاکم قضایی
برای رسیدگی به جرائم اتباع بیگانه نبوده و محاکم می‌توانند در هنگام صدور حکم محکومیت گردشگر مجرم
اخراج از کشور را به‌عنوان مجازات تکمیلی در نظر بگیرند.
